Çift ve Aile Terapisi

 

Bu terapi çeşidinde bireysel terapilerden farklı olarak müdehale bireye ya da onun bireysel süreçlerine değil doğrudan ilişkilere yapılır. Hemcins ya da farklı cinslerden olan partnerlerin bireysel olarak değişiminden çok, ikisinin kesişim kümesi olan alan, yani başka bir deyişle üçüncü kişi olan ilişkinin yeniden yapılandırılması; değişimin temel ölçütüdür. Aile terapisinde amaç; aile içi çatışmaları ve psikolojik problemleri önlemek için aile üyelerinin birbirlerini daha iyi dinlemesini ve anlamasını sağlamak; çatışmalarını önlemek ve problem çözme becerileri geliştirmek, olası yeni problemlerde yaratıcı çözümleri keşfetmelerine yardımcı olmaktır. Hem aile içi ilişkileri düzenlenmesi hem de diğer insanlar ve durumlar ile ilişkilerin düzenlenmesi hedeflenmektedir.

 

 Aile Terapisi; Sistemik, Stratejik, Yapısalcı Aile Terapisi gibi değişik yaklaşımları içerir. En genel çerçevede değerlendirecek olursak, çift ya da aile içindeki herhangi bireydeki bir yaşantısal sıkıntı, tüm aile bireylerini ve aile içi iletişimi olumsuz etkileyebilmektedir. Çift terapilerinde eşler arası, aile terapilerinde de aile bireyleri arası bu ahenki yakalamak, çift ve aile terapilerinin en önemli golüdür. Aile çok geniş ve bir o kadar da çok yönlü bir sistemdir; yapısal, fonksiyonel, gelişimsel içerikleri vardır. Dolayısıyla hedef dile getirilen sorunların,  bireye atfedilerek değil de, ailenin tümü göz önüne alınarak, aile sistemi içinde çözümlenmesi gerekmektedir. Bu iyileştirme sürecinde öncelikli olarak aile sisteminin işleyiş biçimi, aile üyelerinin birbirleriyle ilişki ve iletişimi ele alınır. Örneğin çocuğunun son dönemlerdeki uyumsuz davranışları için başvuran bir ailede, yalnızca çocuğun davranış değişiklikleriyle uğraşmak bir çözüme ulaştırmayacaktır bizleri. Ailenin son dönemde yaşamış olduğu herhangi bir problemin varlığı, maddi kriz, boşanma durumu, aileden birinin sağlığıyla ilgili bir sıkıntı çocuktaki davranış problemlerine sebep olabilmektedir. Dolayısıyla burada aile sistemiyle çalışmak çok yerinde ve kalıcı bir sonuç getirecektir.

 

Aile sistemi çeşitli gelişimsel özelliklerinden geçmektedir; ilk etapta eş olmak ile başlar beraberinde  ana-baba olmak ya da bununla ilgili bir süreçten geçmek-tedavi olmak-evlat edinmek,  çocukların büyümesi-ergenlik-yetişkinlik, çocukların evden ayrılması (boş yuva sendromu), ailenin geç dönemi gibi evrelerden oluşmaktadır. Her değişim beraberinde yeni sürece uyum gerektirmektedir. Bu uyum ise aile bireyleriyle hep birlikte çalışıldığında daha sağlıklı olmaktadır. Eğer uyum gerçekleşmezse, "kriz" olarak adlandırdırğımız süreç başlar. Yeniden uyum için çoğu zaman aile ilişkilerinin yeniden düzenlenmesi gerekebilir. Yeni roller, yeni görevler, yeni uğraşlar vs...

 

Aile ve çift terapilerinin etkisi uzun süreli, yani kalıcı olmaktadır. Terapiye katılan bireyler, kendileri ve diğer aile üyeleri hakkında daha fazla şey öğrenmektedirler ve en önemlisi birbirlerini dinlemeyi öğrenmektedirler. Bu da beraberinde anlaşılmış olmak ve anlamaya çabalamayı getirir. dolayısıyla aile bireylerinin kurdukları yakın ilişkiler desteklenmektedir.

 

Aile ve Çift Terapisinden Kimler Yararlanabilir?

 

Özellikle aile ve çift ilişkilerinde problem yaşayan herkes bu terapi yönteminden yararlanabilir. Aile ve çift terapisinin çok geniş ve yaygın bir kullanım alanı vardır. Tüm psikiyatrik/psikolojik bozukluklarda, diğer yöntemlerle birlikte kullanılabilir. Bununla beraber;  Çift ilişkileri (iletişim problemleri, paylaşım azlığı, heyecanda azalma vb...), Evlilik problemleri ve Boşanma, Aile yaşamında değişiklikler ( iş değişikliği, taşınma vb...), Ebeveynlik becerileri-ortak dil kullanımı-sınır ve kurallar, İş stresi-ekonomik problemler, Çocuklarıyla ilgili danışmanlık, Çocuklarındaki okul problemleri-davranış problemleri ve tüm psikiyatrik rahatsızlıklar, Yas-kayıp ve travmalar, Duygusal veya fiziksel istismarlar, Bağımlılık, Aile bireylerinin herhangi birinde olan her türlü psikiyatrik rahatsızlık bunlara bir kaç örnek olabilir. Bir çok durumda, diğer psikoterapi yöntemleri ve bazen de ilaçla tedavi yöntemi eşlik edebilmektedir.

 

Aile ve Çift Terapisi Nasıl Yapılır?

 

Aile ve çift terapisi uygulamalarının farklı yöntemleri vardır. Eğer gelenler çift ise, partnerler arası ilişkileri düzenlemek adına eşler terapiye alınır; eğer aile terapisi için gelindiyse, tüm aile bireylerinin seans odasında bulunması gerekebilir. Bazı durumlarda çocuk odaklı aile terapisi gerektiğinde; çocuğun bakımından sorumlu olan bakıcılar ya da çocuğunun vaktinin büyük kısmında çocukla olan büyükanne-büyükbaba, hala-teyze, okul rehberlik servisi ya da sosyal hizmet uzmanları  kim varsa onlar da eklenebilmektedir. İstisnai durumlarda ise, birey odaklı çift ve aile terapisi de uygulanmaktadır. Ancak kişi sayısı arttıkça, aile içi sistemdeki ilerleyiş daha hızlı ve daha kalıcı olmaktadır.

 

Aile ve Çift Terapisi Ne Kadar Sürer?

 

Aile ve çift terapisi, duruma göre değişebilmekle birlikte, genellikle 8–24 seans olarak yapılmaktadır. Bu; çiftlerin ya da ailenin terapideki etkinliği, değişime hazırlığı ve değişime istekliliğiyle beraber şekillenmektedir. Genelde görüşmelerin haftada bir ve düzenli olarak  yapılması daha uygun olmaktadır.