Türk Psikologlar Derneği tarafından oluşturulan etik kuralları bilmek; terapist ararken hangi konularda dikkat etmeniz gerektiği hususunda sizlere yardımcı olacaktır.

 

Psikologların; eğitim, terapi, değerlendirme ve araştırma noktalarındaki yeterlilikleri, meslekle ilgili sorumlulukları, sınırları, gizlilik ve güvenirliği, dürüstlüğü ve yanlı olmaması noktaları, belki de alanda karşılaşılan en büyük sıkıntılardan biri oluyor.

 

Psikoterapide danışanların sahip oldukları en temel hakları şu maddeler ile özetleyebiliriz:

 

- Terapistin eğitimi, deneyimi ve yetkinlik alanları ile ilgili bilgi almak,

- Terapistin verdiği hizmetler, bu hizmetlerin bilimsel temelleri, sonuçları ve başarı dereceleri hakkında bilgi talep   etmek,

- Terapistin mesleki yönelimi ve çalışma şekli hakkında bilgi edinmek,

- Terapi süreci ve koşulları ile ilgili sorular sormak,

- Seans süresi, sıklığı, ücreti ve benzeri konular hakkında sorular sormak,

- Yaş, cinsiyet, cinsel kimlik, etnik köken, din, mezhep, sosyo-ekonomik düzey veya herhangi bir konuda, ayrımcılık  içermeyen, temel hak ve özgürlükler ile uyumlu, insancıl bir muamele görmek,

- Gizlilik sınırları içerisinde bir hizmet almak ve gizlilik ilkesinin geçerli olmadığı istisnai durumlar hakkında bilgi sahibi olmak

- Terapist yazılarında, derslerinde, süpervizyon (gözetim) çalışmalarında, verdiği eğitimlerde veya halka yönelik açıklamalarında (kimliğinizi ve şahsi bilgilerinizi gizleyerek) çalışmanız ile ilgili paylaşımlarda bulunmayı planlıyor ise bunu bilmek,

- Kendi ihtiyaç ve istekleriniz ile örtüşen nitelikte destek almak ve rızanız dışında kalan çalışmaları reddetmek,

- Yalnızca dilediğiniz kadar bilgi vermek,

- Size önerilen herhangi bir duyguyu, düşünceyi, davranışı, ilişki veya iletişim biçimini benimsemeyi veya benimsememeyi seçmek,

- Kişisel yakınlık ile ilişkili duygusal veya cinsel yaklaşım içermeyen, profesyonel sınırlar içerisinde kalan bir ilişki kurmak,

- Çoklu ilişkilerden (terapist ve kendiniz veya bir yakınınız arasında gelişen iş ilişkisi, kişisel ilişki, vb.) uzak bir ortamda terapi desteği almak,

- Çalışmanın akışı ile ilgili bilgi almak

- İstediğiniz zaman terapiyi sonlandırmak ve dilerseniz başka bir terapistle çalışmak,

- Terapist çalışmayı sonlandırmayı öneriyor ise gerekçeleri hakkında fikir sahibi olmak

 

Gizlilik İlkesi

 

Terapist, gerek çalışma boyunca gerekse sonrasında, hizmet verdiği kişiden edindiği bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür. Olağan koşullar altında, terapi sürecinin başlangıcında gizlilik ile ilgili sınırları ve istisnai durumları belirtmesi gerekir.

 

Danışana ait yazılı, işitsel veya görsel, kayıtlı her türlü bilgi ve değerlendirmeyi korumak terapistin sorumluluğundadır. Terapist, herhangi bir sebeple danışanının sesini veya görüntüsünü kaydetmek için mutlaka kendisinden izin almalıdır. Gelecekte bilimsel veya profesyonel amaçlar ile bu kayıtlardan yararlanmak isterse danışandan onay almak zorundadır.

 

Terapist, kişinin kimliğini ve şahsi bilgilerini saklı tutmak, gizliliği korumak ve yalnızca gerekli olan bilgileri vermek koşuluyla bilimsel veya profesyonel amaçlar doğrultusunda diğer profesyoneller ile çalışma hakkında bilgi paylaşabilir.

 

Özellikle aileler çoğu zaman terapi süreci ile ilgili bilgi almak isterler. İstisnai durumlar haricinde, 18 yaş üstü danışanlar ile ilgili bilgi verilmez. 18 yaş altındaki danışanlar ile çalışırken de gizlilik ilkesi esas alınır. Ancak, çocuğun veya ergenin paylaşmak istemediği konulara hassasiyet göstererek ailelere terapi süreci ile ilgili genel ve kısıtlı bilgi verilebilir.

 

Gizlilik ilkesi şu durumlarda geçerli değildir:

- Kişi kendisine veya bir başkasına zarar vermiş ve/veya vermeyi planlıyorsa

- 18 yaş altı çocuk veya ergenlerin, cezai ehliyeti olmayan yaşlı veya engelli kişilerin kötüye kullanımları söz konusuysa

- Danışan ile ilgili değerlendirme için terapistin görüşünü talep eden bir mahkeme emri varsa...

 

 

Terapist seçiminiz gerçekten çok önemlidir. Ani kararlar verip, kötü deneyimler yaşamak istemiyorsanız, psikologların uyması gereken bu etik kuralları okumanızı tavsiye ederim...

 

Türk Psikologlar Derneği Etik Yönetmeliği